Miejska Biblioteka Publiczna w Sierpcu

REGIONALIA 2014

Autor: Magdalena Staniszewska

	Jego życie... o życiu i twórczości Jana Pawła II, red. Renata Przybyłowska P.P.-H. Drukarnia Sp. z o.o. Sierpc [2014] Rok 2014 sierpeccy radni miejscy uchwalili Rokiem Jana Pawła II. Wyprzedzili w ten sposób polskich posłów, którzy to z kolei rok 2015 ogłosili Rokiem Świętego. Sierpc żył zatem wieloma wydarzeniami związanymi z Wielkim Polakiem - religijnymi, kulturalnymi i sportowymi. Trwałym śladem wszystkich zdarzeń jest publikacja, która wydana została z inicjatywy Ogniska Pracy Pozaszkolnej zatytułowana "Jego życie... o życiu i twórczości Jana Pawła II". Jest to prezentacja twórczości dzieci i młodzieży, biorących udział w Powiatowym Konkursie Plastyczno-Literacko-Multimedialny m "Jego życie... o życiu i twórczości Jana Pawła II" ogłoszonym przez OPP. W liczącej niewiele ponad 100 stron publikacji znalazły się utwory poetyckie i prace plastyczne laureatów owego konkursu. Pamiątkowe wydawnictwo słowem wstępu poprzedził ksiądz dziekan Andrzej Więckowski, który słusznie zresztą zauważył, że w tego typu inicjatywach nie tyle ważne jest wprawne pióro młodego autora, co jego chęć "[...] aby wyrazić swoje osobiste odczucie i relacje w stosunku do papieża". Swoją refleksją z wielu(!) spotkań z Papieżem podzielił się natomiast ksiądz Tomasz Kadziński, proboszcz parafii Maksymiliana Kolbego w Sierpcu. Dalsza część publikacji to już wiersze i rymowane przemyślenia młodych mieszkańców Sierpca i powiatu sierpeckiego na temat życia i pontyfikatu Jana Pawła II, a także wykonane wieloma technikami plastycznymi prace ukazujące postać papieża Polaka. Publikacja wydana jest estetycznie i będzie z pewnością miłą pamiątka dla młodych uczestników konkursu. Potencjalnego czytelnika tomiku dezinformować może jedynie jego tytuł, który zaczerpnięty został z nazwy konkursu, a o wiele lepiej by brzmiał na przykład jako "Jan Paweł II w poetyckiej i plastycznej twórczości młodych sierpczan". Magdalena Staniszewska
	Pawłowska Teresa Poezja składana życiem 3 Wyd. P.P.-H. Drukarnia Sierpc 2014 Trzecia już część swawolnej twórczości sierpczanki, emerytowanej nauczycielki Teresy Pawłowskiej. W niej, podobnie zresztą jak w poprzednich, własne, wierszowane refleksje na temat wydarzeń sierpeckich - zarówno przeszłych, jak i współczesnych (m.in. wizyta w Sierpcu Marii Dąbrowskiej w 1948 roku, wspomnienia związane z Domem Kultury, czasopisma "Sierpeckie Rozmaitości", Szkoły Podstawowej nr 3), rymowanki na temat wydarzeń ogólnopolskich (m.in. o noblistce Wisławie Szymborskiej, słodyczach krakowskiej firmy Wawel), jak i światowych (m.in. Katastrofa Smoleńska, Światowe Dni Młodzieży). To wszystko uzupełnione materiałem zdjęciowym, z czego najciekawsze zdecydowanie są archiwalne zdjęcia Sierpca. W publikacji nie zabrakło też materiału ilustracyjnego z prywatnych wydarzeń w życiu autorki. M. Staniszewska
	Marcin Kozłowski Egzorcyzm Warszawska Firma Wydawnicza SC Warszawa 2014 Z wielką radością przyjmuję każdą wiadomość o nowej książce, która wychodzi spod pióra autora związanego z Sierpcem lub ziemią sierpecką. O ile w ciągu ostatnich lat sierpecki księgozbiór wzbogacił się o dziesiątki wartościowych wspomnień i opracowań historycznych, o tyle literatura piękna, a zwłaszcza beletrystyka, nadal pozostaje bardzo niedopieszczona przez ludzi pióra naszego regionu. Pisarzem, który zapisał się złotymi literami we wszelkich sierpeckich kronikach kulturalnych był Jan Burakowski, który napisał kilka powieści beletrystycznych oraz opowiadań. Wśród innych sierpeckich literatów (nie licząc poetów), mających na koncie własną książkę wymienić należy: Ryszarda Sutego, Teresę Gajdzińską, Łukasza Michewicza-Kulpę. Teraz do tego niewielkiego grona dołączył - Marcin Kozłowski z Gozdowa. Debiutancka powieść 20-latka trafiła kilka tygodni temu na półki księgarskie. Już sam tytuł powieści - Egzorcyzm - sugeruje mocną i dość kontrowersyjną tematykę. Jak mówi autor, dotyka ona problemów naszej wiary i przeciwności, z którymi zmaga się zwykły człowiek. Akcja opowieści rozgrywa się w mrocznym szpitalu psychiatrycznym, a bohaterami są pracujący w nim ludzie, a przede wszystkim pacjenci. Przyznam, że od pierwszych stron książka przykuwa uwagę czytelnika swoim mrocznym klimatem - autorowi udało się bardzo dobrze oddać słowami koszmar opętania i miejsc, jakimi są oddziały psychiatryczne. Fabuła do ostatnich momentów trzyma w napięciu, dając czytelnikowi lubiane poczucie, że oto zaraz wydarzy się coś strasznego. Nie jest to książka dla osób ceniących sielankowe historie z wątkiem miłosnym w tle. To historia mocna, oscylująca wokół zagadnień okultyzmu, spirytyzmu, istnienia diabła i demonów. Czytelnicy ceniący powieści grozy w stylu Stephena Kinga czy Grahama Mastertona, odnajdą tu znajome klimaty. Jak często zdarza się debiutującym pisarzom, także Marcina nie omijają jednak pewne niedociągnięcia warsztatowe. W tekście występuje sporo kolokwializmów i patetycznych sformułowań (np. [...] Krążył duszą gdzieś w odległych rejonach, jakby szukał wiatru dla swoich skrzydeł […]). Autor, a może redaktor tomu, zwrócić powinien też uwagę na szyk wyrazów w zdaniu, by uniknąć sformułowań typu "W życiu czegoś takiego nie widziałem jeszcze". Zdarzają się też dosyć rażące nielogiczności związane chociażby z funkcjonowaniem oddziałów dla najbardziej niebezpiecznych psychopatów. Do opisanego w książce typa o silnych zaburzeniach i agresywnym usposobieniu, bez zastosowania żadnych procedur bezpieczeństwa, wchodzą młode i kruche pielęgniarki. Finału takiej wizyty łatwo można się domyśleć. Autorowi zabrakło też niestety pomysłu na zakończenie powieści. Wydaje się on nazbyt oczywisty, a wystarczyłoby chociażby dopracować wątek tajemnicy ordynatora oddziału psychiatrycznego. Powyższe uwagi to tylko wskazówki, by kolejne tomy powieści, bo takowe autor zapowiada, były jeszcze lepsze i dawały jeszcze większą frajdę czytelnikom. A kim jest Marcin Kozłowski, oprócz tego, że mieszkańcem Gozdowa? To prawdziwy miłośnik słowa pisanego. Od najmłodszych lat bardzo wiele czytał, co z czasem przełożyło się na chęć samodzielnego spróbowania sił jako autor. W kręgu jego najbliższych zainteresowań są też wszelkie zagadnienia związane z wojskowością oraz sztukami walki, które trenuje od ponad 6 lat. W przyszłości chciałby zostać operatorem sił specjalnych (komandos), dlatego aktualnie pilnie się do tego przygotowuje - biegając, trenując i zgłębiając prawo karne i cywilne. Lubi także pomagać innym ludziom. Swojego czasu sam otrzymał od nich pomoc - dzięki czemu mógł zrealizować marzenie o wydaniu książki. Nie było to łatwe, bo nim trafił na Warszawska Firmę Wydawniczą, otarł się o nieuczciwych wydawców. Marcin zapowiada kontynuację "Egzorcyzmu", gdzie obiecuje rozbudować niektóre wątki i dokonać nieco głębszego zarysowania motywów postępowania jego bohaterów. Młodemu debiutantowi z pewnością należą się gratulacje z powodu zrealizowania marzenia o wydaniu książki i sukcesu dotarcia do wydawcy, którego powieść zainteresowała. Teraz ważne jest aby powieść spodobała się czytelnikom, bo to od ich oceny zależy byt literacki autora. Magdalena Staniszewska
	Magdalena Staniszewska Sierpeckie szkolnictwo i oświata od XIV do pierwszej połowy XX wieku Miejska Biblioteka Publiczna Sierpc 2014 W obszernej publikacji opisana została historia sierpeckich szkół elementarnych - rządowych, parafialnych oraz prywatnych pensji, szkół średnich oraz ogólna sytuacja oświaty na terenie Sierpca, z uwzględnieniem instytucji i stowarzyszeń, które miały wpływ na kształcenie w mieście. Mowa jest także o edukacji dorosłych, prywatnych kompletach, tajnym nauczaniu i sierpeckim elementarzu. Omówiono też tematykę szkolnictwa ewangelickich osadników żyjących w Sierpcu i okolicach od XVIII wieku, a także sierpeckich Żydów. Materiał o edukacji żydowskich mieszkańców nie był do tej pory opisany w żadnej sierpeckiej publikacji książkowej. Uzupełnienie materiałów o szkolnictwie stanowią biogramy wybranych nauczycieli, szczególnie tych, o których do tej pory nie wspominano w lokalnych publikacjach. Jest też rozdział „Varia”, w którym ciekawostka - historia pamiątkowej księgi, stworzonej w 1926 r. dla Amerykanów przez uczniów i nauczycieli polskich szkół (także sierpeckich), dla wspólnego uczczenia 150. rocznicy niepodległości Stanów Zjednoczonych. Księga zachowała się w Bibliotece Kongresu Stanów Zjednoczonych. Drugi materiał w tym dziale to artykuł opisujący wystawę, prezentowaną w Bibliotece Miejskiej, która stała się dla Autorki inspiracją do napisania monografii sierpeckiego szkolnictwa. Dopełnieniem słowa pisanego jest szereg archiwalnych zdjęć i dokumentów. Autorka książki, Magdalena Staniszewska, jest sierpczanką, pracownicą Biblioteki Miejskiej w Sierpcu, regionalistką. Jest to już jej 3 publikacja książkowa związana z historią miasta. Recenzja książki
	Paweł Bogdan Gąsiorowski Tradycja Mazowsza: powiat sierpecki MCKiSz, Agencja Wyd. Egros Warszawa 2013 To pierwszy profesjonalny przewodnik po ziemi sierpeckiej i kompendium wiedzy o tym regionie. Autorem książki jest Paweł B. Gąsiorowski - z zawodu historyk, z zamiłowania genealog i heraldyk, miłośnik Sierpca i okolic. Charakterystyczna postać Autora - z długą brodą i o głębokim spojrzeniu - z pewnością nieobca jest niejednemu mieszkańcowi powiatu sierpeckiego. Choć na co dzień mieszka w Bydgoszczy, to regularnie bywa w Sierpcu, a przy okazji każdej wizyty zawsze wybiera się na wycieczki do okolicznych miejscowości, gdzie nieustannie fotografuje lub notuje zachodzące zmiany w krajobrazie. Chyba trudno dziś sobie wyobrazić inną, niż Paweł, osobę, która mogłaby taki przewodnik popełnić. Materiały o powiecie sierpeckim zbierał od dawna. Już jako nastolatek zaczął interesować się utrwalaniem wszystkiego, co związane z regionem. Sprzyjało temu miejsce zamieszkania - ulica Piotra Ściegiennego, znajdująca się na granicy Sierpca i wsi Piaski. W każdej wolnej chwili Paweł wyruszał na wycieczki, by jak najlepiej poznawać okolicę. Poruszał się na rowerze, gdyż tylko ten środek lokomocji pozwala dotrzeć nawet w najbardziej niedostępne miejsca. Swoje spostrzeżenia krajoznawcze utrwalał przed laty starą Smieną. Od tamtej chwili wykonał tysiące zdjęć, które między innymi zawarł w przewodniku. Owe fotografie są często jedynym śladem po istniejącym w danym miejscu budynku, nagrobku, przydrożnym krzyżu czy pomniku przyrody. Gdy Autor dostał propozycję napisania książki, pozbierał poczynione przez lata notatki, dodatkowo zweryfikował materiał w Archiwum, wybrał zdjęcia i po około roku, powstała publikacja licząca 168 stron, zawierająca setki zdjęć i rzetelnie napisaną treść. Oprócz szczegółowego opisu każdej z 37 miejscowości wchodzących w skład powiatu sierpeckiego, książka zawiera fachowe omówienie warunków naturalnych powiatu, wartości kultury niematerialnej - omówienie herbów poszczególnych gmin, lokalną genealogię, filmy realizowane w Sierpcu i okolicach, są też biogramy niepospolitych postaci wywodzących się z Sierpca i ziemi sierpeckiej. Uzupełnienie stanowi oferta kulturalna i turystyczna Sierpca i powiatu - informacja turystyczna, wybrane instytucje kulturotwórcze, imprezy cykliczne, szlaki turystyczne, gospodarstwa agroturystyczne, a także dla smakoszy - kącik kulinarny - z przepisami i propozycją podania najbardziej charakterystycznych dla regionu sierpeckiego potraw. To idealna książka dla osób lubiących wycieczki i obcowanie na łonie natury. Już dziś zaplanujcie państwo weekendową wycieczkę z przewodnikiem „Powiat sierpecki”.
	Hanna Kowalska Zasłużeni dla sierpeckiego harcerstwa: czy dziś o nich pamiętamy? P.P.-H."Drukarnia" Sp.z o.o Sierpc 2014 Hanna Kowalska to jedna z najaktywniejszych sierpeckich harcerek, mogąca poszczycić się ponad pięćdziesięcioletnią aktywną służbą zuchom, harcerzom i instruktorom. Przeszła solidną drogę harcerską pełniąc szereg funkcji, łącznie z piastowaniem przez 16 lat społecznej funkcji Komendantki Hufca Sierpc. To bogate doświadczenie pozwoliło jej dokonać swego rodzaju podsumowania tych kilku dekad sierpeckiego harcerstwa, w których aktywnie uczestniczyła i wniosła swój nieoceniony wkład pracy pedagogicznej. Choć Autorka firmuje publikację swoim nazwiskiem, jednak przy powstaniu poszczególnych biogramów pracowało także wiele innych osób: Jan Burakowski, Halina Giżyńska-Burakowska, Jarosław Giziński, Anna Firgolska, Hanna Kurta, Grażyna Krawczyńska, Anna Matuszewska, Jolanta Rożniak, Dariusz Rybacki, Ewa Sołtysiak, Magdalena Staniszewska, Józef Ziemkiewicz. Książka podzielona jest na kilka części - okresów, w których żyli i pracowali poszczególni działacze. Pierwsza to okres międzywojenny i portret reprezentantów pionierskiego pokolenia, tworzącego zręby sierpeckiego harcerstwa: Jadwigi Aureli Kołodziejskiej, Franciszka Kołodziejskiego, Leona Bramczewskiego, Henryka Rudowskiego. Druga część dotyczy lat 1945-1948 i osób, które zaraz po wojnie reaktywowały ZHP na ziemi sierpeckiej - Stanisława Cichewicz, bracia Jabłońscy - Zdzisław i Mirosław, bracia Girszewscy - Eugeniusz i Jerzy. Część trzecia obejmuje lata 1956-1989 i prezentuje postaci: Ryszarda Bramczewskiego, Hanny Danuty Czarkowskiej, Stefana Czachorowskiego, Leszka Gizińskiego, Janiny Jasińskiej, Wiesława Kraśniewskiego, Tadeusza Olkuckiego, Anny Mariannny Rzeszotarskiej, Antoniego Edwarda Sulkowskiego, Jana Tłuchowskiego, Sławomira Walorego, Magdaleny Zielińskiej. Część czwarta ukazuje nieżyjących przedstawicieli najnowszej historii ZHP w Sierpcu. Są to: ks. Witold Karpiński i Adam Jaworski. Ostatnia część z biogramami zawiera życiorysy osób, które służyły sierpeckiemu harcerstwu swoim doświadczeniem i wsparciem: Wacław Marszałek, Andrzej Olechowski, Henryk Gutowski, Filomena Ziółkowska, Barbara Zbierzchowska, Jolanta Kisielewska, Włodzimierz Smulski. Pomocnym dodatkiem w książce są szkice cmentarza parafialnego i komunalnego w Sierpcu z naniesionymi przez Hannę Kowalską miejscami pochówku osób wymienionych w książce. Magdalena Staniszewska
	Małgorzata Rosochacka Tadeusz Paciorkiewicz: życie, działalność, twórczość Uniwersytet Muztczny F. Chopina Warszawa 2013 Monografia urodzonego w Sierpcu muzyka, kompozytora, znanego w Polsce i poza jej granicami. Książka składa się z dwóch części - w pierwszej omówione zostało życie, praca zawodowa, społeczna i pedagogiczna T. Paciorkiewicza, w drugiej zaś autorka dokonała periodyzacji i analizy jego twórczości kompozytorskiej.Ciekawa byłam zwłaszcza informacji dotyczących sierpeckiego etapu życia muzyka, jednak autorka bardziej skupiła się tu na opisaniu samego miasta, jego tradycji muzycznych, wydarzeń społecznych, niż głębszemu poznaniu rodziny Paciorkiewiczów.
	Tradycja Mazowsza: powiat płoński Tradycja Mazowsza: powiat żuromiński Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki Agencja Wydawnicza Egros Warszawa 2012 Pierwszy tom serii zainicjowanej przez Mazowieckie Centrum Kultury - "Przewodnik Subiektywny" ukazał się w 2004 r. Autorką koncepcji całej serii jest historyk Maria Barbasiewicz, a twórcom przewodników od początku zależało, aby ich autorami byli regionaliści, ludzie, którzy najlepiej znają dany obszar, którzy przez swe umiłowanie lokalnej historii, przyrody, znawstwo tematu, potrafią najlepiej oddać jego walory. W 2009 r. MCKiS podjęło współpracę z Agencją Wydawniczą "Egros" (wspólnie wydali do tej pory 15 przewodników, w sumie jest ich już 27). Serię charakteryzuje podobna szata graficzna i schemat treściowy.Zawieraja one szczegółowe informacje na temat walorów historycznych i turystycznych danego powiatu.
	Małgorzata Borkowska Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej . T.2: Polska Centralna i Południowa DiG Warszawa 2005 Kolejna znakomita publikacja urodzonej w 1939 r. polskiej benedyktynki, historyk i znawczyni historii życia zakonnego, tłumaczki, pisarki, także książek dla dzieci i literatury fantastycznej. W tomie 2 tego wielowoluminowego wydawnictwa znalazły sie bezcenne dla historii Sierpca informacje i życiorysy o sierpeckich benedyktynkach (wiek XVIII).
	Witold Vargas, Paweł Zych Duchy polskich miast i zamków BOSZ Olszanica 2013 Autorzy zebrali większość legend, podań, baśni i ludowych opowieści związanych z polskimi miastami i zamkami. Podziału dokonano według województw. Miejscowości i legend o nich jest tu zatem bardzo dużo, jednak ma się wrażenie, że jest to raczej wykaz z krótką adnotacją, którą należałoby być może w kolejnym wydaniu solidnie uzupełnić. Poszczególne opowieści zawierają się czesto w nie więcej jak czterech zdaniach. Publikację umieściłam w dziale "Regionalia" ze względu na występujący w niej Sierpc i sierpecką legendę o "Dziecku w tunelu". Trudno powiedziec skąd autorzy czerpali tę opowieść. Zawiera się ona w dosłownie 6 zdaniach, a według przypisu zaczerpnięta została z książki "Ziemia sierpecka znana i nieznana". Książkę przeszukałam i nie natrafiłam na ślad takowej historii. Za to znam wiele innych, ciekawszych, które urosły do rangi legend, a które spokojnie mogłyby się tu znależć, jak na przykład ta o cudzie na wzgórzu Loret, o słupie żydowskim czy chociażby legenda z okolic Szczutowa, spopularyzowana przez Teresę Gajdzińską.
	Agnieszka Sypko, Robert Sypko Zamki i warownie ziemi mazowieckiej Agencja Wydawnicza Egros Warszawa 2009 Opis zamków, grodów, miast warownych znajdujących sie na Mazowszu. Oprócz szczegółów architektonicznych i zdarzeń związanych z danym miejscem, autorzy pokusili się o opisanie grodzisk - pozostałości po dawnych drewniano-ziemnych grodach, zamieścili także wskazówki na temat sposobu dotarcia do nich. Opisanych jest tu m.in. kilkanaście miejscowości z okolic Płocka, niestety brak informacji o grodzisku i zamku w Sierpcu.