Jan Burakowski
Ułan i historia: bardzo długi cień generała Władysława Andersa
Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej
Sierpc 2013

W połowie 2013 roku, nakładem Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej ukazała się książka "Ułan i historia: bardzo długi cień generała Władysława Andersa" autorstwa Jana Burakowskiego. To kilkunasta pozycja książkowa tego autora - znanego w całej Polsce, a szczególnie docenianego w środowisku sierpeckich regionalistów. Publikacja wpisuje się w nurt publicystyczny twórczości Jana Burakowskiego. Jego wcześniejsze książki tego nurtu to: trzy tomy szkiców publicystyczno-historycznych ("Od Ludowej do Kapitalistyczne­j: tło polityczno-społe­czne, zyski i cena transformacji ustrojowej w Polsce", "Cena długiej drzemki na zapiecku Europy: refleksje nad determinantami historii Polski", "Uczniowie Czarnoksiężnika: Jaruzelski, Kuroń, Rakowski i ich czasy"), publikacja będąca zapisem paralelnej historii Polski i Rosji - "Polska. Rosja. Słowiańszczyzna. Powstanie i rozwój państw", biografia Wojciecha Jaruzelskiego "Wojciech Jaruzelski jako przedmiot i podmiot historii".

Książka "Ułan i historia..." swoją premierę miała 13 czerwca 2013 r. w Bibliotece Miejskiej, z którą Jan Burakowski związany był zawodowo od 1988 roku. Nikt z obecnych wówczas na spotkaniu gości nie spodziewał się, że jest to ostatnie spotkaniem Autora z sierpczanami. Wiadomość o jego śmierci spadła na wszystkich niespodzie­wanie i do tej pory trudno pogodzić się z faktem, że Pan Jan nie wejdzie już w progi swojej Biblioteki, nie uściśnie dłoni swoich przyjaciół, nie powie miłego słowa, tak bardzo potrzebnego w codziennym życiu.

Do napisania publikacji o generale Andersie Jan Burakowski dojrzewał od dziecka, gdy w jego rodzinnym domu rozmawiano o tej istotnej dla historii Polski postaci. Przez szereg lat zgłębiał wiele publikacji, dochodził do własnych wniosków w kwestii oceny działań dowódcy. Według niego generał Anders jest postacią łączącą w sobie szereg cech - od skrajnie negatywnych do skrajnie pozytywnych. Jan Burakowski pokusił się tu o pogłębioną analizę historyczną dotyczącą działalności politycznej Władysława Andersa oraz jej wpływu na losy kraju.

W książce znalazły się zagadnienia dotyczące obecności generała w świadomości historycznej Polaków i na arenie historii Polski. Autor podjął się szczegółowego omówienia kształtowania się poglądów politycznych W. Andersa i jego działalności politycznej na tle wielu przeobrażeń historii Polski i Europy w XX wieku. W publikacji nie zabrakło też wątków osobistych życiorysu generała.

Jak wspomniano, problematyka działań politycznych generała Władysława Andersa, dojrzewała w Autorze od wczesnej młodości. Przez ten czas zgłębił setki opracowań historycznych dotyczących omawianej tematyki, z czego tylko wycinek (te najważniejsze) ukazany jest na końcu książki w postaci wykazu bibliograficznego.

Jan Burakowski zawsze słynął z odważnie wygłaszanych poglądów. Nie inaczej jest w kwestiach oceny niektórych działań W. Andersa, opisanych na kartach niniejszej publikacji. Autor dobitnie zaznacza, że wszelkie poczynania generała wynikały z jego "zadziwiająco ograniczonych horyzontów politycznych i wiedzy".

Książka stanowi ciekawe spojrzenie na polską historię XX wieku. Wśród znawców życiorysu i działalności politycznej Władysława Andersa z pewnością wywoła niemałe dyskusje.

Magdalena Staniszewska