Cztery pory roku Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu
Tekst: Jan Rzeszotarski, fotografie: Sławomir Świetlik, Wojciech Zdunek
Pomorska Oficyna Wydawniczo-Re­klamowa 
Bydgoszcz 2012

"Cztery pory roku Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu" to bez wątpienia najpięknie­jsza, pod względem wizualnym, ukazująca się w Sierpcu w 2012 roku książka. Jest to album fotograficzny przedstawiający magiczny zakątek mazowieckiej wsi, w którym udało się zatrzymać w czasie obrazy przeszłości i chwile, gdy mieszkańcom naszych ziem to właśnie pory roku dyktowały kolejne czynności i uświadamiały upływ czasu. Tym razem do użytkownika tej książki ma przemówić tylko obraz, a nie słowo, gdyż jedynym tekstem tu zawartym jest wstęp dyrektora MWM Jana Rzeszotarskiego i krótkie podpisy pod zdjęciami. Warto zaznaczyć, że jest to publikacja dwujęzyczna (tekst w języku angielskim), kierowana do czytelnika międzynarodowe­go, poszukującego sielskości i bajecznie pięknych widoków dawnej polskiej wsi.

Zdjęcia zawarte w albumie zachwycają swym pięknem, soczystą kolorystyką, trafnością i oryginalnością ujęć. Już pierwsze strony ukazują zapierające dech fotografie wykonane "z lotu ptaka". Część ze stron jest specjalnie składana, by po ich rozłożeniu jeszcze bardziej uwidocznić ogrom zagospodarowanego terenu, a także dać szansę na spojrzenie na skansen z nieznanej dotąd perspektywy. W wydawnictwie, oprócz zdjęć ukazujących widoki, znalazły się scenki rodzajowe całego rocznego cyklu prac na wsi. I to był prawdziwy strzał w dziesiątkę, bo modelami i modelkami zostali tu pracownicy Muzeum. Wystylizowani w stroje z epoki (sceny w dworku szlacheckim) czy tradycyjne wiejskie ubrania dnia codziennego (sceny w polu), pozwalają przenieść się myślami do zupełnie innych czasów, gdzie miarą ludzkiego postępowania była uczciwa, solidna praca.

Patrząc na zdjęcia chciałoby się dotknąć dziecięcych zabawek z I połowy XX wieku, zerwać jabłko z dawnej odmiany jabłoni, powąchać wonny bez czy też zerwać złoto pomarańczowe nasturcje, pnące się po drewnianym płocie okalającym zagrodę.

Album wydany został przez Pomorską Oficynę Wydawniczo-Re­klamową z Bydgoszczy, która już wcześniej pokazała swój kunszt edytorski będąc współwydawcą albumu "Sierpc w fotografii" z 2010 roku. Wydawca zajął się tu nie tylko stroną edytorską, ale także wykonaniem fotografii.

Jest to już druga edycja albumu z cyklu "Cztery pory roku Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu". Pierwszy, zawierający same widoki skansenu i wnętrza obiektów muzealnych, ukazał się w 2007 roku.

Posiadanie takiego albumu w swojej prywatnej biblioteczce to dla każdego sierpczanina, ale także turysty spoza Sierpca, prawdziwa radość i uczta estetyczna.

                                                                                                  Magdalena Staniszewska

Aleksandra Penszyńska
Jestem
Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Nałkowskiej
Sierpc 2012

Tomik poetycki "Jestem" Aleksandry Penszyńskiej to już dwunasta pozycja wydawnicza w zainaugurowanej w 1996 roku serii Miejskiej Biblioteki Publicznej - "Biblioteka Sierpecka". Jest to debiut młodej, rokującej artystki. Właśnie tym słowem należy określać Aleksandrę - osobę wielu talentów, która śpiewa, recytuje, fotografuje i pisze.

Aleksandra Penszyńska urodziła się w Sie­rpcu, gdzie uczęszcza do Liceum Ogólnokształcące­go, w 2013 roku zda maturę. Słowo pisane od zawsze było w centrum jej zainteresowań, czy to poprzez lekturę, recytację czy wreszcie poprzez samodzielne tworzenie. Swoje wiersze długo pisała "do szuflady". Pewnego dnia zde­cydowała się je zaprezentować. Z pewnością wymagało to od niej sporej odwagi, gdyż opisuje osobiste przemyślenia, doświadczenia i uczucia, wszystko to, o czym trudno jest jej mówić lub o czym boi się powiedzieć głośno. Być może impulsem do pokazania szerszej publiczności swoich utworów była dla Ale­ksandry wygrana IX edycji konkursu literackiego Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sierpcu "Młodzi Sierpeccy Twórcy Literatury". Jej wiersz zatytułowany "Wyznania z wyrzutem" najwyżej oceniony został przez jurorów w najstarszej kategorii wiekowej - szkoły średnie.

Debiut przed lokalną społecznością nie należy do najłatwie­jszych. Tu nie jest się anonimowym twórcą, któremu albo uda się zawładnąć sercami krytyków albo spocząć gdzieś w lite­rackim niebycie. Dlatego tym większe uznanie dla młodej poetki, która pewnego dnia podjęła bardzo odważną decyzję otworzenia się dla innych, poprzez pokazanie im czegoś tak osobistego, tak intymnego, jak wyrażające własne uczucia i myśli wiersze.

Tomik "Jestem" zawiera 14 utworów, będących zapisem przemyśleń Autorki, jej zdziwień nad światem, refleksji. Wiele z utworów zawiera ciekawe, bardzo dojrzałe, zważywszy na wiek Aleksandry, refleksje. Nie brakuje też genialnych stwierdzeń, jak te w wierszu "Pocałunki" - Kobietom trzeba słońca / I kolii z traw zielonych / I lekkich muśnięć wiatru / I czułych spojrzeń deszczu... Oprócz poezji w zbiorku znalazło się posłowie polonistki dr Bogumiły Dumowskiej, słowo wstępu dyrektor Biblioteki Miejskiej Marii Wiśniewskiej oraz nota o Autorce, napisana przez redaktor tomu. Publikacja wydana została w formacie kieszonkowym. Pozwala on mieć wie­rsze zawsze przy sobie i czytać je, gdy tylko przyjdzie nam na to ochota.

Aleksandra Penszyńska jest najmłodszą w Sierpcu debiutantka, posiadającą w wielu 18 lat samodzielną publikację. Promocja tomiku, połączona ze spotkaniem autorskim nastąpiła 13 grudnia 2012 roku w Czytelni Biblioteki Miejskiej.

W Aleksandrze tkwi ogromny potencjał twórczy. Jej atutem jest młodość, świeżość i wrażliwość. Oby niniejszy tomik, stał się dla niej przepustką do świata wielkiej literatury.

                                                                                                  Magdalena Staniszewska 

Przewodnik po Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu
Redakcja Ewa Kaliszewska
Muzeum Wsi Mazowieckiej 
Sierpc 2012

Kolejna edycja przewodnika po największej atrakcji turystycznej Sierpca - Muzeum Wsi Mazowieckiej. Skansen w 2012 roku znalazł się w czołówce plebiscytu National Geographic Traveler - 7 Nowych Cudów Polski. O wyniku głosowania decydowali sami turyści, którzy każdego roku licznie przybywają do Sierpca by odwiedzić prawdziwą perełkę Północnego Mazowsza. Niniejszy przewodnik ułatwia jeszcze dokładniejsze spenetrowanie dużego obszaru muzeum na wolnym powietrzu, a dzięki ciekawej zawartości treściowej każdy turysta wyjedzie z Sierpca wzbogacony o szereg informacji o każdym z obiektów.

Publikacja składa się z siedmiu części. Wyróżniają się one kolorystyką na brzegach kart, co ułatwia szybkie do nich dotarcie. Mamy zatem historyczny wstęp, a następnie opis poszczególnych części ekspozycji - "Młyn i zespół karczemny" - historia młyna, zespołu karczemnego, na czele z karczmą z Sochocina, znaną wszystkim jako "Pohulanka", chałupami i kuźnią, "Zespół dworski" - opis XIX-wiecznego dworu wraz z jego wnętrzami, powozownią, galerią rzeźby, kaplicą z Dębska; "Wieś" - najobsze­rniejszy dział z opisem kościoła z Drążdżewa oraz poszczególnych zagród, domostw i kapliczek, "Zespół Wyszogrodzki" - znajduje się tu opis przydrożnego krzyża z 1815 roku, zagrody z Rębowa, a także słynnego, charakte­rystycznego wiatraka; "Dwór z Uniszek Zawadzkich" - charakte­rystyka jednego z lepiej zachowanych drewnianych dworów na północnym Mazowszu; "Ekspozycje czasowe" - charakte­rystyka wszystkich wystaw w roku i ostatni dział "Kalendarz imprez", w którym informacje o imprezach plenerowych wraz z ich terminarzem.

Autorami tekstów w przewodniku są: Kamila Chrzanowska, Jolanta Domańska, Ewa Kaliszewska, Robert Piotrowski, Joanna i Robert Rumińscy. W tego typu publikacji nie mogło zabraknąć oczywiście licznych zdjęć oraz mapy, ułatwiającej poruszanie się po obszarze skansenu. Brakuje jedynie spisu treści, który byłby pomocny przy dotarciu do konkretnego opisu.

                                                                                               Magdalena Staniszewska

Wiktor Zygmunt Łyjak
Organy na Mazowszu: w Diecezji Płockiej od XIV wieku do 1818 roku
Towarzystwo Naukowe Płockie
Płock 2005

Niezwykle ciekawa publikacja poświęcona instrumentowi, bez którego nie wyobrażamy sobie mszy świętej, czyli organom. Pewnie niewielu czytelników zdawało sobie sprawę, że owe organy mogą doczekać się monograficznego opracowania, które zawiera całą ich historię, pochodzenie, wygląd, wielkość, opis miejsc, gdzie się znajdują, także nazwiska organmistrzów oraz szereg innych ciekawostek.
Publikacja jest wyrazem zainteresowań Wiktora Łyjaka, który jest doktorem nauk humanistycznych PAN, wykładowcą akademickim, rzeczoznawcą organów, ale przede wszystkim organistą w Kościele Prokatedralnym, gdzie ma okazję łączyć pasję badacza i muzyka.
W publikacji znalazły się m.in. opisy organów w sierpeckich kościołach, a także organy z okolicznych miejscowości ziemi sierpeckiej.

                                                                                               Magdalena Staniszewska

Tomasz Kowalski
Święci Mazowieckich dróg: ziemia sierpecka
Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej
Sierpc 2012

Publikacja poświęcona "perłom polskiego krajobrazu", jak określił przydrożne kapliczki Tadeusz Seweryn, etnograf i badacz kultury ludowej. Tomasz Kowalski zaprezentował w niej wszystkie przydrożne obiekty poświęcone 9 świętym, które odnaleźć można na terenie powiatu sierpeckiego. Kapliczki - nieodzowny element wiejskiej przestrzeni - dróg, rozstajów, pól i lasów, niestety powoli znikają z naszego krajobrazu, coraz mniej jest ludzi, którzy otaczają przydrożne obiekty małej architektury swoją atencją i opieką. Autor oddał w publikacji hołd tym nieco zapomnianym, ale bardzo ważnym elementom naszej kulturowej tożsamości.

Tomasz Kowalski to młody, aktywny człowiek, znany ze swych licznych działań na rzecz ocalenia lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, doceniany przez liczne autorytety. Jest studentem Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pasjonatem, znawcą lokalnej historii, autorem fenomenalnej strony o historii Sierpca - Stary Sierpc. Nieustannie zaskakuje swoją aktywnością na niwie odkrywania nieznanych, zapomnianych faktów z lokalnej historii. Liczne artykuły Tomasza Kowalskiego ukazują się na łamach prasy kulturalno-historycznej. W roku 2011 wraz z Agatą Warczachowską popełnił publikację "Milczący świadkowie mijających lat...: przewodnik po kapliczkach i figurach przydrożnych parafii Kurowo". Niniejsza praca to efekt zainteresowań krajoznawczych i historycznych Autora, który w ramach realizowania pasji zajmuje się m.in. pracami inwentaryzacyjnymi wszystkich obiektów małej architektury sakralnej oraz przedstawień świętych pańskich w obrębie wyposażenia świątyń.

"Święci mazowieckich dróg", wydana nakładem Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej to jednocześnie katalog i przewodnik po 33 obiektach poświęconych dziewięciorgu świętym ziemi sierpeckiej, takim jak Wawrzyniec, Jan Nepomucen, Antoni Padewski, Florian, Mikołaj, Józef Oblubieniec, Roch, Agnieszka Rzymianka i Krzysztof. Na zawartość publikacji składa się żywot świętego, jego przedstawienia w sztuce, patronat oraz miejscowy kult i tradycje związane z danym świętym. Uzupełnieniem jest litania do każdego z bohaterów publikacji oraz liczne zdjęcia, będące efektem wielu wędrówek Autora - miłośnika ziemi sierpeckiej. Cennym dodatkiem jest tu też słowniczek wybranych pojęć z zakresu historii sztuki.

Cieszy fakt, że coraz więcej przydrożnych figur i kapliczek zostaje opisanych, a tym samym utrwalonych dla potomnych w publikacjach książkowych. Prekursorami w tym temacie, jeśli chodzi o ziemię sierpecką, byli: księża Jan Augustynowicz i Andrzej Zakrzewski, autorzy broszury "Goleszyńskie kapliczki" (Goleszyn 1996), ksiądz Stefan Prusiński, który wydał "Kapliczki i krzyże borkowskie" (Borkowo 2010). W 2011 roku ukazał się wspomniany przewodnik po kapliczkach i figurach przydrożnych parafii Kurowo.

Publikacja zachęca do odbycia wędrówek po ziemi sierpeckiej, poznania jej krajoznawczych i archite­ktonicznych osobliwości, a także do podjęcia trudu ratowania ich przed ostatecznym zniknięciem z sierpeckiego krajobrazu.

                                                                                                  Magdalena Staniszewska

100 lat Sierpeckiego Oddziału Towarzystwa Naukowego Płockiego
praca zbiorowa pod redakcją Henryki Piekarskiej
P.P.-H. Drukarnia Sp. z o. o.
Sierpc: 2011

Drugie, po "Dziejach Sierpca i ziemi sierpeckiej" tak obszerne dzieło, będące świadectwem naszego lokalnego bogactwa dziejowego i intele­ktualnego. Publikacja jest książkowym uświetnieniem obchodów 100-lecia Sierpeckiego Oddziału Towarzystwa Naukowego Płockiego, obchodzonych w 2008 roku. Powstawała przez kilka lat, czemu zresztą trudno się dziwić, zważywszy na zawartość merytoryczną. Siłą tej książki jest spojrzenie na cały wiek zdarzeń związanych z funkcjonowaniem sierpeckiego Oddziału Towarzystwa oraz ukazanie wydarzeń społe­czno-kulturalnych związanych z naszym miastem i jego mieszkańcami. Ta publikacja to hołd złożony kilku pokoleniom sierpeckiej inteligencji.

Książkę otwiera rozdział przedstawiający historię TNP wraz jego prezesami i członkami zarządu. Kolejna część tomu zawiera już naszą sierpecką historię. Są zatem dzieje powołania sierpeckiego Oddziału, trudne początki jego funkcjonowania w latach 1908-1914 oraz nieudana powojenna próba reaktywacji. Wydarzenia te ukazane zostały na tle wydarzeń społe­czno-kulturalnych pierwszych dziesięcioleci XX wieku. Prawdziwy rozkwit działalności Towarzystwa, wraz z trwającym po dziś dzień okresem intensywnej działalności na niwie nauki i kultury nastał z chwilą jego odrodzenia w 1969 roku. Wydarzenia te, do roku 2007, ukazane zostały w formie obszernego kalendarium. Każdy rok działalności odznaczał się szeregiem aktywności członków Oddziału na niwie organizacji odczytów, prelekcji, wystaw, wycieczek czy też przygotowywania publikacji. W tym miejscu zaznaczyć należy, że to właśnie Sierpecki Oddział TNP był inicjatorem i wydawcą pierwszej w erze nowożytnej publikacji zawierającej aktualny stan wiedzy na temat szeregu zagadnień związanych z Sierpcem i jego okolicą, czyli książki "Sierpc. Studia i materiały", wydanej w 1972 roku.

Trzon publikacji "100 lat Sierpeckiego Oddziału TNP" stanowią biogramy (około 70). Są to życiorysy osób, które związały swą aktywność z Oddziałem (prze­wodniczący, członkowie zarządu, najbardziej zasłużeni członkowie), ale są też osoby, które w różnoraki sposób wspierają jego działalność. Ten, śmiało powiedzieć można, słownik biograficzny, jest o tyle cenny, że po raz pierwszy, jeśli chodzi o sierpeckie publikacje, zawiera także­ życiorysy osób żyjących, takich, których mijamy na ulicy, pracowników sierpeckich firm, urzędów, instytucji kultury i oświaty.

Uzupełnieniem treści związanej z sierpeckim życiem społe­czno-kulturalnym są rozdziały poświęcone administracji samorządowej w Sierpcu oraz funkcjonowaniu Klubu Zasłużonych dla Miasta Sierpca zrzeszającego wszystkie osoby czy instytucje, które uhonorowane zostały wszelkimi sierpeckimi odznaczeniami. W książce jest zresztą osobny rozdział, w którym podane zostały zarówno nazwy sierpeckich odznaczeń, jak i nazwiska odznaczonych, w porządku chronologicznym.

W publikacji nie mogło zabraknąć rozdziału, w którym ukazano w formie wykazu bibliograficznego dorobek piśmienniczy członków Oddziału TNP w Sierpcu. Z oczywistych względów przy niektórych nazwiskach, jak literat i publicysta Jan Burakowski, należało dokonać wyboru tylko najważnie­jszych publikacji (w tym przypadku tylko książki i recenzje). Tom zawiera też wiele zestawień w formie tabel, jak wykaz członków Oddziału od 1969 do 2011 roku wraz z ich stopniem naukowym, rokiem wstąpienia do Oddziału oraz pełnioną w nim funkcją.

Niewątpliwym atutem książki, podnoszącym jej wartość, poza oczywiście zawartością merytoryczną, jest szata graficzna, bogactwo archiwalnych zdjęć oraz niezbędny w tego typu publikacji indeks osobowy, bardzo ułatwiający poszukiwanie informacji.

Ukazane w publikacji dokonania Sierpeckiego Oddziału TNP budzą dumę i szacunek, którymi otoczyć trzeba osoby przez szereg lat wspierające Towarzystwo swoim wkładem intelektualnym i chęcią działania. Ich dokonania w głównej mierze przełożyły się przecież na rozwój naszego miasta, na zainte­resowanie sierpczan nauką i kulturą, na powstanie publikacji, utrwalających wiedzę o naszych dziejach i dokonaniach. Pozostaje mieć tylko nadzieję, że dzieło zapoczątkowane w 1908 roku, tak pięknie kontynuowane po dziś dzień, także w następnych dekadach stanie się inspiracją dla kolejnych pokoleń sierpeckiej inteligencji, by działać, by integrować społeczeństwo i wspólnie pracować na rzecz lokalnego dziedzictwa kulturowego.

Książka ma wydrukowany rok wydania 2011. Jej uroczysta prezentacja i promocja odbyła się 14 września 2012 roku.
 
                                                                                                   Magdalena Staniszewska
 

Eugen Kleister
Moja ojczyzna w Sierpcu
Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej
Sierpc 2012

Lokalna historia opowiedziana z perspektywy przedstawiciela innego narodu to jeszcze nadal niestety rzadkość wśród sierpeckich publikacji. Jeśli mamy mówić o prawdziwej historii naszej Małej Ojczyzny, to musimy mieć na uwadze zarówno relacje żydowskie, rosyjskie jak i niemieckie, bo właśnie te społeczności wpływały w minionych latach na nasze dzieje.

W sierpniu 2012 roku staraniem Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Sierpeckiej ukazała się publikacja "Moja ojczyzna w Sierpcu", będąca pierwszym niemieckim świadectwem o lokalnej historii. Jej autorem jest Eugen Kleister, Niemiec urodzony w 1932 roku w Kolonii Studzieniec niedaleko Sierpca. Autor jest potomkiem niemieckich osadników, którzy od początku XIX wieku żyli na ziemi sierpeckiej, uprawiali tu ziemię, współtworzyli lokalną kulturę, zawierali związki. Eugen Kleister przeżył swoje dzieciństwo w Sierpcu i okolicznych miejscowościach: Osieku i Boguchwale. Uczęszczał do polskiej szkoły, miał polskich kolegów. Sierpc opuścił wraz z rodziną 18 stycznia 1945 roku, na dwa dni przed wkroczeniem do miasta wojsk sowieckich pod dowództwem generała Batowa. Po raz pierwszy od tamtego czasu odwiedził Sierpc w latach 70. XX wieku. Przyjeżdżał nie tylko zwiedzać miejsca swego dzieciństwa, ale dręczony niepokojem o przeszłość swego ojca, poszukiwał osób, które pomogłyby mu wyjaśnić rolę, jaką pełnił w czasie II wojny światowej w Sierpcu. Dopiero w 2006 roku udało się Eugenowi Kleisterowi nawiązać kontakt z prawdziwymi pasjonatami lokalnych dziejów, którzy po dziś dzień służą mu pomocą. Decyzja o wydaniu książki zapadła w 2010 roku. Autor już wcześniej rozpoczął zbieranie do niej materiałów: świadectw jego krewnych, wywiadów, zdjęć. Ich tłumaczenia na język polski dokonał germanista Marek Lamka.

Pierwszym akcentem publikacji jest autobiografia Autora, w której szczegółowo przedstawił nie tylko swoje życie, ale także sylwetki członków swojej najbliższej rodziny, opowiedział też o sierpeckim dzieciństwie oraz dalszym życiu po wojnie. Eugen Kleister szczerze wyjawił tu także swój stosunek do wszelkich totalitaryzmów i religii. Duże znaczenie dla zrozumienia niemieckiego osadnictwa na naszych terenach ma zapre­zentowanie drzew genealogicznych niemieckich rodzin Kleisterów i Jabsów wraz z informacjami o ich członkach. Nie do końca zrozumiałe jest dla mnie umieszczenie w publikacji rozdziałów "Krótka historia Polski" i "Historia miasta Sierpca", tym bardziej, że książka trafia do polskiego, a uściślając sierpeckiego czytelnika, któremu te zagadnienia są znane. Tym bardziej jest to nieuzasadnione, że Autor historię naszego miasta wraz z dziejami kościołów zwyczajnie skopiował ze strony internetowej www.sierpc.pl (co niestety nie zostało wyszcze­gólnione, jako źródło).

Autor w dalszych rozdziałach książki opowiada o osadnictwie niemieckim w Sierpcu i okolicach, zamieszcza także wywiady ze swoimi krewnymi Olgą Eddinger-Jabs oraz Alfredem Kleisterem (bratem Autora) i jego żoną. Wypowiedzi brata Eugen Kleister uzupełnia własnymi komentarzami. Alfred Kleister ma krytyczny stosunek do Polaków, a w jego opiniach widoczne są braki znajomości historii II wojny światowej. Dobrze się stało, że i taki punkt widzenia znalazł się w książce. Odzwierciedla on stereotypowe myślenie o Polakach, które niestety nadal funkcjonuje wśród Niemców.

Dla sierpeckiego czytelnika najciekawsze fragmenty książki dotyczą wspomnień Eugena Kleistera o dawnym Sierpcu i jego mieszkańcach. Wymienia nazwiska rodzin mieszkających w mieście, w jego wspomnieniach przewija się także martyrologia żydowska. Istotną część książki zajmują podróżne zapiski Eugena Kleistera z jego kolejnych, począwszy od 2004 roku wypraw do Sierpca. Znalazły się w nich refleksje po ujrzeniu znanych z lat dzieciństwa miejsc, opinie o ludziach, których podczas tych wypraw poznał, a także spotkania z sierpeckimi regionalistami, którzy służyli mu swoją wiedzą i pomocą. W zapiskach pozytywnie zaskakuje szczegółowość i owo słynne niemieckie zamiłowanie do porządku.

Podsumowując, ukazanie się tej książki to dowód na zachodzące w naszym myśleniu zmiany. Dziś nie boimy się czytać i rozmawiać na trudne tematy dotyczące naszej przeszłości, na temat meandrów historii i skomplikowanych relacji polsko-nie­mieckich. O ile starsze pokolenia sierpczan noszą w sobie jeszcze pamięć lat wojny, tak młode pokolenie jest dziś dalekie od stereotypowego myślenia o naszych sąsiadach. Młodzi dążą do naprawienia dawnych stosunków, przekraczania dawnej bariery, czego przejawem jest choćby odnawianie przez młodzież starych, zdewastowanych przez Polaków ewangelickich cmentarzy ziemi sierpeckiej.

Książka "Moja ojczyzna w Sierpcu", po polskich i żydowskich świadectwach wydanych drukiem, stanowi ciekawe źródło wiedzy o lokalnych dziejach. Jej autor Eugen Kleister nie kryje silnej emocjonalnej więzi z Sierpcem i ziemią sierpecką, a obszar ten śmiało nazywa swoją Ojczyzną. W książce znalazło się ważne zdanie: "Gdyby nie wybuchła II wojna światowa, z pewnością do dziś bym tam mieszkał i moje życie potoczyłoby się całkowicie inaczej". 

                                                                                                      Magdalena Staniszewska

Magdalena Staniszewska
Sierpecki dorobek literacki i publicystyczny
Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii nałkowskiej
Sierpc 2012

    13 maja bieżącego roku na Jarmarku Sierpeckim zorganizowanym z okazji 690. rocznicy lokacji Sierpca, po raz pierwszy można było zapoznać się z publikacją książkową Magdaleny Staniszewskiej „Sierpecki dorobek literacki i publicystyczny”. Stanowi ona 11. pozycję serii Biblioteka Sierpecka. Bodźcem do napisania książki stała się dla autorki wystawa przygotowana w Czytelni Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sierpcu, którą z resztą sama współtworzyła.    
     Na budowę książki składa się przedmowa literatki, cztery rozdziały, z których każdy zawiera po co najmniej pięć podrozdziałów, a także wykaz publikacji zwartych o Sierpcu i ziemi sierpeckiej. Dla sierpczan to nie lada perełka książkowa, gdyż można w niej znaleźć informacje o pierwszych twórcach związanych z Sierpcem (XIV wiek), o pierwszej książce o tematyce sierpeckiej (XVII wiek) i nowożytnych początkach sierpeckiego piśmiennictwa. W książce przeczytamy również o sierpeckich wydawcach, są sylwetki sierpeckich twórców z więcej niż jedną publikacją (przy każdym z nich znajduje się krótki, aczkolwiek rzeczowy biogram) oraz szczegółowo omówione sierpeckie książki z podziałem na wspomnienia, biografie, opracowania historyczne, kompendia wiedzy o Sierpcu, monografie instytucji, wydawnictwa bibliofilskie. Autorka przedstawiła też sierpeckich poetów oraz sylwetki osób, które mają pewne związki z Sierpcem, ale mieszkają poza miastem i popełniają publikacje niezwiązane tematycznie z Sierpcem. Osobny rozdział zajmuje omówienie sierpeckich czasopism lokalnych i regionalnych, począwszy od okresu międzywojennego a skończywszy na aktualnie ukazujących się tytułach. Ku miłemu zaskoczeniu autorka przygotowała dla czytelnika niespodziankę, umieszczając pod koniec książki tzw. ciekawostki, z których można dowiedzieć się, jaka jest dotychczasowa najgrubsza książka o Sierpcu, która organizacja wydała najwięcej publikacji o Sierpcu, czy też, który tytuł czasopisma w Sierpcu ukazuje się najdłużej. Dodatkową atrakcję stanowią fotografie, pochodzące z prywatnego archiwum autorki oraz z archiwum Biblioteki Miejskiej, na których widnieją zarówno sierpeccy twórcy, jak i uczestnicy spotkań autorskich w sierpeckiej MBP.
    Nie dałoby się popełnić takiej pozycji, gdyby nie wielka pasja i sympatia pisarki do swojej małej ojczyzny. To nie pierwsza publikacja Magdaleny Staniszewskiej o Sierpcu. Tym bardziej miło czyta się rzecz młodej, utalentowanej kobiety, która pisze dla ludzi, a nie do szuflady. To obecnie najbardziej szczegółowy i rzetelny wykaz literatury o tematyce lokalnej.

                                                                                   Sylwia Kamińska 

Z wielkim entuzjazmem przyjmujemy w Bibliotece każde nowe wydawawnictwo książkowe, tym bardziej, gdy jego autorem jest mieszkaniec Sierpca lub ziemi sierpeckiej. Jakiś czas temu z naszą książnicą skontaktował się młody autor - Łukasz Michewicz-Kulpa, który zaoferował nam swoje dzieło - debiutancką powieść Po drugiej stronie materii. Propozycję przyjęliśmy z zainteresowaniem i gdy tylko Autor przesłał egzemplarz, postanowiliśmy jako pierwsi zapoznać się z treścią książki. 

Łukasz Michewicz-Kulpa urodził się w Sierpcu w 1983 roku, jest absolwentem sierpeckiego Liceum Ogólnokształcącego. Z zawodu jest leśnikiem a swój debiut literacki pisał na łonie natury, w lesie pod białoruską granicą. Książka "Po drugiej stronie materii" powstała pod wpływem zainteresowań i wewnętrznej potrzeby wyrażenia odczuć i myśli, których tak naprawdę nie można zdefiniować kilkoma prostymi formułkami. 

Książka dostępna jest dla naszych Czytelników w Wypożyczalni. Poniżej rekomendacja Anny Szczepkowskiej.

                                                                                                    Magdalena Staniszewska 

Łukasz Michewicz-Kulpa
Po drugiej stronie materii
Novae Res
Gdynia 2012

    "Po drugiej stronie materii" to książka pisana językiem dość trudnym. W pierwszej chwili zauważamy dużą ilość terminów naukowych, między innymi filozoficznych i biologicznych, co może sugerować utrudniony odbiór tekstu. Gdy jednak zagłębimy się w treść, słownictwo nie sprawia nam problemów, a wręcz przeciwnie - zdajemy sobie sprawę, że doskonale obrazuje duchowy wymiar powieści. Całą książkę pochłaniamy dosłownie słowo po słowie, od czasu do czasu przystając, by głębiej zastanowić się nad prawdami w niej zawartymi. 
    Jednym z bohaterów jest Arctu, którego od najmłodszych lat fascynował kosmos i wymiar duchowy. Realia, w jakich przyszło mu żyć, mogą skojarzyć się z tymi znanymi z filmów typu "Matrix" czy "Incepcja". Zaawansowana technologia, wszechobecna kontrola i manipulacja społeczeństwem, kult władzy i pieniądza zabijają wszelką indywidualność. Niewielu osobom udaje się zachować niewinność ducha szukającego dobra i piękna w otaczającym ich świecie. Zbliżająca się nieuchronnie zagłada Ziemii sprawia, że Arctu wraz z przyjaciółmi opuszcza planetę, planując w bezdrożach kosmosu znaleźć nowy dom. Wówczas autor konfrontuje swoich bohaterów ze zjawiskami, które diametralnie zmienią ich sposób postrzegania świata. Pod wpływem metafizycznych doświadczeń poszukiwanie miejsca do życia zmieni się w poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: Kim jestem? Skąd się wziąłem? Kim są byty spotykane w przestrzeni astralnej? W jak dużym stopniu dusza i jej wehikuł, czyli ciało i umysł są od siebie zależne?
Próby uchylenia choćby rąbka odwiecznych tajemnic prowadzą do uzyskania nieprawdopodobnych odpowiedzi i ... narodzin kolejnych pytań. 
    Powieść science-fiction? A może przewodnik po niezgłębionej dotąd sferze metafizycznej życia? Decyzję pozostawiam czytelnikowi...

                                                                                 Anna Szczepkowska